Service-learning is een ervaringsgerichte onderwijsmethode waarin maatschappelijke dienstverlening, kritische reflectie en leren centraal staan. In de Verenigde Staten en Latijns-Amerika wordt deze pedagogie al meer dan dertig jaar toegepast. In België (en Continentaal Europa) staat het nog in zijn kinderschoenen. Hoewel er heel wat bestaande initiatieven zijn in de lijn van service-learning, is er nog geen institutionele verankering binnen de verschillende instellingen. Op een studiedag rond service-learning in Antwerpen waar vijf Vlaamse vicerectoren mee aan tafel zaten, riepen deze beleidsverantwoordelijken op om over te gaan tot institutionalisering van service-learning. Dit artikel wil constructief antwoorden op deze oproep door de aanlevering van inzichten in een dergelijke verankering: wat zijn de factoren van succes, wat zijn mogelijke obstakels, welke kaders kunnen we hiervoor hanteren? Wat leren we uit de VS en andere reeds gevestigde voorbeelden? Elke instelling is anders en gaat verschillend om met verandering. Toch kunnen een aantal handvaten houvast bieden en een leidraad vormen voor een duurzame verankering.

Service-learning is a method of experiential education that combines social service, critical reflection and service learning. In the United States and Latin America, this pedagogy has been used for more than 30 years. In Belgium (and continental Europe) it is still in its infancy. Although there are quite a few initiatives along the lines of service-learning, there is still no institutional insertion in the various institutions. At a study day on service-learning in Antwerp, attended by five Flemish vice-rectors, these policy makers called for the institutionalization of service-learning. This article aims to give a constructive response to this call by providing ideas on the institutionalization of service-learning: what are the success factors, what are the possible obstacles, what frameworks can we adopt for it, what can we learn from the USA and other established examples? Each institution is different and manages change differently. However, a number of orientations offer guidelines for sustainable anchoring.

El aprendizaje-servicio es un método de educación experiencial en el que se combinan el servicio social, la reflexión crítica y el aprendizaje servicio. En Estados Unidos y América Latina, esta pedagogía se utiliza desde hace más de 30 años. En Bélgica (y Europa continental) aún está en pañales. Aunque existen bastantes iniciativas en la línea del aprendizaje-servicio, aún no existe una inserción institucional en las distintas instituciones. En una jornada de estudio sobre el aprendizaje-servicio en Amberes en la que estuvieron presentes cinco vicerrectores flamencos, estos responsables políticos pidieron la institucionalización del aprendizaje-servicio. Este artículo pretende dar una respuesta constructiva a este llamamiento aportando ideas sobre dicha institucionalización: ¿cuáles son los factores de éxito, cuáles son los posibles obstáculos, qué marcos podemos adoptar para ello? ¿Qué podemos aprender de los EE.UU. y de otros ejemplos ya establecidos? Cada institución institución es distinta y gestiona el cambio de manera diferente. No obstante, una serie de orientaciones ofrecen pautas para un anclaje sostenible.

L’apprentissage par le service est une méthode d’éducation expérientielle qui combine le service social, la réflexion critique et l’apprentissage par le service. Aux Etats-Unis et en Amérique latine, cette pédagogie est utilisée depuis plus de 30 ans. En Belgique (et en Europe continentale), elle en est encore à ses débuts. Bien qu’il y ait un certain nombre d’initiatives dans le sens de l’apprentissage par le service, cette pédagogie n’est pas encore institutionnellement ancrée dans les différentes institutions. Lors d’une journée d’étude sur l’apprentissage par le service à Anvers, à laquelle ont participé cinq vice-recteurs flamands, ces décideurs politiques ont appelé à l’institutionnalisation de l’apprentissage par le service. Cet article vise à apporter une réponse constructive à cet appel en proposant des idées sur l’institutionnalisation : quels sont les facteurs de réussite, quels sont les obstacles possibles, quels cadres pouvons-nous adopter à cet effet, que pouvons-nous apprendre des États-Unis et d’autres exemples établis ? Chaque institution est différente et gère le changement différemment. Cependant, un certain nombre d’orientations offrent des lignes directrices pour un ancrage durable.